มหาหองค์

มหาหิงค์ ยาแก้ลูกท้องอืด ที่นิยมใช้

“มหาหิงค์” เป็นยางที่ได้จากต้นไม้ ที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Ferula assafoetida L. เป็นพืชในวงศ์เดียวกับผักชี ผักชีลาว มีต้นกำเนิดในประเทศแถบเอเชียกลาง และถูกส่งออกไปขายทั่วโลก ส่วนที่นิยมนำมาใช้เป็นยา หรืออาหารคือส่วนของลำต้นใต้ดิน โดยสีเหลืองอมน้ำตาล และมีกลิ่นฉุน เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว

ลักษณะของมหาหิงคุ์

เป็นชันน้ำมันประเภทโอลีโอกัมเรซินจากรากและลำต้นใต้ดินของพืชในสกุล Ferula หลายชนิด ซึ่งเป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี ลงหัว ขึ้นในที่แล้ง ในทะเลทราย มีถิ่นกำเนิดในตะวันออกกลาง (ประเทศอิรัก อิหร่าน และอัพกานิสถาน) และภาคตะวันตกของประเทศจีน ลำต้นเล็กเรียว สีเขียวเกลี้ยง
ใบเป็นฝอยใบไม่ดก ดอกสีเหลืองอ่อน ดอกช่อคล้ายดอกผักชี  เมื่อออกดอกแล้ว มักสลัดใบ รากและเหง้ากลมยาวเรียว สีน้ำตาล เนื้อในสีขาวจะให้ยางเมื่ออายุได้ประมาณห้าปียางจากรากเรียกว่า มหาหิงคุ์  คำว่า หิงคุ์(Hingu) เป็นภาษาสันสกฤต โบราณไทยเติมคำว่า มหา เข้าไป เรียกเป็นมหาหิงคุ์
มหาหิงค์ มีลักษณะเป็นก้อนสีเหลือง แดงและเหนียว มียางสีขาวฝังตัวอยู่ด้วยเป็นแห่งๆ มีกลิ่นเหม็นทนนาน  มีรสเผ็ดร้อนและเบื่อ ซึ่งเมื่อเวลาลูกน้อยของเราเกิดอาการปวดท้องหรือท้องอืดขึ้นมา สิ่งแรกที่คุณพ่อคุณแม่อย่างเราจะต้องคิดถึงนั้นก็คือ “มหาหิงค์” ซึ่งมีสรรพคุณมากมายในการช่วยบรรเทาอาการ “ระงับอาการปวดท้อง”“แก้อาการจุกเสียดแน่นท้อง ท้องอืดท้องเฟ้อ”“บำรุงธาตุในร่างกาย”“ขับเสมหะ”“ช่วยย่อยอาหาร” ให้กับลูกน้อยเราได้เป็นอย่างดี เรามักจะนิยมนำ“มหาหิงค์” มาทาที่ท้อง หรือ ฝ่ามือและฝ่าเท้าของลูกน้อยเรา พอทาไปสักพักลูกน้อยของเราก็จะผายลมออกมาทำให้ลูกน้อยของเราไม่ “ปวดท้อง”และ “ลดอาการท้องอืด” ได้ และ“มหาหิงค์”ยังมีสรรพคุณอีกมากมายเช่น ใช้ทาภายนอกเพื่อรักษากลาก แก้แมลงกัดต่อย แก้ปวด แก้บวม กลิ่นของมหาหิงคุ์ ยังใช้ในการรักษาโรคหวัด และบรรเทาอาการไอได้ด้วย

ข้อควรรู้ก่อนการใช้มหาหิงค์

  • อย่าทาน หรือผสมน้ำทาน เพราะมหาหิงค์มีแอลกอฮอล์ ไม่ดีต่อร่างกายของเด็กเล็ก
  • อย่าให้มหาหิงค์เข้าตา บริเวณเนื้อเยื่ออ่อน แผล หรือรอยถลอกของเด็ก
  • หมั่นดูวันหมดอายุที่ข้างบรรจุภัณฑ์ก่อนใช้เสมอ
  • เก็บไว้ให้ไกลมือเด็ก และอย่าวางรวมกับยาทั่วไป
  • ทามหาหิงคุ์ให้ห้องที่อากาศถ่ายเทดี

คำแนะนำเมื่อใช้มหาหิงค์ในเด็ก

  • มหาหิงคุ์ ควรทาในที่โล่ง อากาศโปร่ง ถ่ายเทสะดวก
  • หลังจากทามหาหิงคุ์ที่ท้องแล้ว หากใช้ผ้าอ้อมห่อบริเวณท้องเด็ก จะทำให้ยาออกฤทธิ์ได้ดียิ่งขึ้น
  • ควรเก็บให้พ้นมือเด็ก และไม่ควรเก็บรวมกับยารับประทานตัวอื่น ๆ
  • ตรวจดูวันหมดอายุของยาทุกครั้ง ก่อนนำมาใช้

วิธีการใช้มหาหิงค์

  • ใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์และเภสัชกรอย่างเคร่งครัดเสมอ โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว ผู้ที่กำลังรับประทานยารักษาโรคอื่น ๆ และผู้ป่วยที่กำลังเข้ารับการผ่าตัด
  • ควรทายาทิงเจอร์มหาหิงคุ์เฉพาะบริเวณหน้าท้อง และทายาในสถานที่ที่อากาศถ่ายเทสะดวกให้แอลกอฮอล์ระเหยออกไปได้ง่ายเพื่อไม่ให้เด็กสูดดมยา โดยอาจใช้ผ้าห่อบริเวณท้องของเด็กให้อุ่นหลังจากทายาเพื่อเสริมการออกฤทธิ์ยา
  • ควรปิดขวดยาให้มิดชิดเป็นระเบียบที่อุณหภูมิต่ำกว่า 40 องศาเซลเซียส โดยให้ยาพ้นจากมือเด็กและห่างจากแสงแดด และหมั่นตรวจดูวันหมดอายุของยา เพราะยาอาจเสื่อมสภาพและออกฤทธิ์ได้ไม่ดี

ผลข้างเคียงจากการใช้มหาหิงค์

มักไม่พบผลข้างเคียงจากการใช้ยาทิงเจอร์มหาหิงคุ์ อย่างไรก็ตาม การรับประทานยาที่มีส่วนผสมของมหาหิงคุ์อาจทำให้ปวดหัว ปากบวม คลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด ท้องเสีย ชัก และเลือดไหลไม่หยุดได้ แม้มีโอกาสพบได้น้อยมาก แต่ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์หากมีอาการรุนแรงหรืออาการที่เกิดขึ้นไม่หายไป

เมื่อลูกน้อยของเราท้องอืด “มหาหิงค์” จึงเป็นท้องเลือกที่ดีได้อีกทางในการช่วยบรรเทาอาการท้องอืดของลูกน้อยเรา

บทความที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับ ลูกท้องอืด