คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการฉีดวัคซีน

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการฉีดวัคซีน

สวัสดีค่ะ

บทความนี้รวบรวมคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนในเด็กที่หลายๆคนสงสัยมาฝากค่ะ แต่ก่อนอื่นเรามารู้จักกับวัคซีนในเบื้องต้นกันก่อนค่ะ

วัคซีนเป็นวิธีการสำคัญในการป้องกันและลดโอกาสในการพัฒนาความรุนแรงของอาการเจ็บป่วย การฉีดวัคซีนยังสามารถลดการแพร่กระจายของโรค ดังนั้นการฉัดวัคซีนเปรียบเหมือนการสร้างภูมิคุ้มกัน โดยการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันเพื่อต่อสู้กับโรคบางชนิด ช่วยในการปกป้องเด็กจากการติดเชื้อที่อาจก่อให้เกิดการเจ็บป่วยที่รุนแรงหรือเสียชีวิตได้ รวมถึงช่วยลดการแพร่กระจายของเชื้อค่ะ ซึ่งปัจจุบันเด็กจะได้รับวัคซีนสำหรับเด็กเพื่อป้องกันโรคขั้นพื้นฐานตั้งแต่แรกเกิด เช่น วัคซีนวัณโรค วัคซีนรวมหัด-คางทูม-หัดเยอรมัน วัคซีนรวมคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน วัคซีนปอลิโอ วัคซีนตับอักเสบบี วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอี ฯลฯ ตามช่วงอายุของเด็ก ซึ่งสามารถรับการฉีดวัคซีนได้ที่สถานพยาบาลหรือโรงพยาบาลเอกชนใกล้บ้านค่ะ ดังนั้นวันนี้เรามีคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการพาลูกน้อยไปฉีดวัคซีนมาฝากคุณพ่อคุณแม่มือใหม่ค่ะ

ถาม : ทำไมถึงต้องการฉีดวัคซีน?
ตอบ : เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันของเด็กเล็กยังไม่แข็งแรงทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่ายค่ะ การฉีดวัคซีนเพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยปกป้องลูกน้อยจากโรคต่างๆที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตค่ะ

ถาม : หากลืมไปฉีดวัคซีนหรือฉีดช้ากว่าตารางนัดควรทำอย่างไร?
ตอบ : คุณแม่สามารถพาลูกไปรับการฉีดวัคซีนย้อนหลังได้ทันทีค่ะ และในกรณีที่ต้องฉีดต่อเนื่องก็สามารถฉีดได้เลยค่ะ โดยไม่ต้องเริ่มเข็มที่หนึ่งใหม่ขอเพียงแต่ต้องฉีดให้ครบตามจำนวนที่กำหนดค่ะ และควรพาลูกไปรับวัคซีนทันทีที่นึกได้ค่ะ และการฉีดวัคซีนช้าไม่ได้ทำให้ระบบภูมิต้านทานต่อโรคของลูกลดน้อยลงค่ะ

ถาม : ฉีดวัคซีนก่อนกำหนดได้ไหมคะ เนื่องจากวันที่หมอนัดไม่ว่างค่ะ?
ตอบ : เนื่องจากวัคซีนแต่ละชนิดได้รับการกำหนดระยะเวลาการฉีด เพื่อให้ได้ผลในการกระตุ้นภูมิคุ้มกันของลูกน้อยดีที่สุด ดังนั้นคุณแม่ควรพาลูกไปฉีดตามวันนัดค่ะ แต่ถ้าไม่สะดวกจริงๆโดยทั่วไปก็อนุโลมให้ไปฉีดก่อนได้ค่ะ

ถาม : ฉีดวัคซีนมีผลข้างเคียงหรือไม่?
ตอบ : อาการข้างเคียงหลังจากการฉัดวัคซีนพบได้ในเด็กทั่วไปค่ะ ซึ่งอาจแสดงอาการทันทีที่ฉีดหรือหลังจากได้รับวัคซีนนาน 5 – 12 วัน เช่น รอยแดงหรือบวมมีก้อนแข็งบริเวณที่ฉีดวัคซีน มีไข้ หงุดหงิด ร้องไห้งอแง รู้สึกไม่สบายตัว ฯลฯ แต่ถ้าพบว่าลูกมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น อาเจียน ท้องเสีย ชัก หายใจลำบาก ฯลฯ ควรรีบพบแพทย์ทันทีค่ะ

ถาม : ควรทำอย่างไรถ้าลูกไม่สบายหลังจากฉีดวัคซีน?
ตอบ : เด็กหลายคนหลังการฉีดวัคซีน มักพบอาการไม่สบายตัว บวมแดงบริเวณที่ฉีด มีไข้ร่วมด้วยค่ะ ซึ่งเป็นอาการปกติค่ะคุณแม่สามารถให้ลูกทานยาลดไข้พาราเซตามอนได้ค่ะ แต่ในบางกรณีที่พบอาการแพ้วัคซีน เช่น อาการชัก หายใจลำบาก อาเจียน ท้องเสีย ฯลฯ ควรรีบพบแพทย์ทันที ลูกน้อยของคุณอาจมีอาการแพ้วัคซีนชนิดนั้นได้ค่ะ

ถาม : หากลูกเป็นหวัดอยู่ฉีดวัคซีนได้หรือไม่?
ตอบ : กรณีที่ลูกน้อยป่วยเพียงเล็กน้อยสามารถรับการฉีดวัคซีนได้ค่ะ แต่หากมีไข้หรือมีอาการเจ็บป่วยรุนแรง  เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันจะตอบสนองต่อวัคซีนได้ไม่เต็มที่ค่ะ ดังนั้นควรเลื่อนการฉีดวัคซีนออกไปก่อนหรือให้คุณหมอตรวจสอบอาการของลูกน้อยได้ค่ะ

ถาม : ฉีดวัคซีนหลายชนิดพร้อมกันได้ไหม
ตอบ : เราสามารถฉีดวัคซีนหลายชนิดในครั้งเดียวกันได้ค่ะ ในกรณีที่วัคซีนครบกำหนดการฉีดพร้อมๆกัน โดยให้แยกเข็มและตำแหน่งการฉีดค่ะ ยกเว้นวัคซีนรวมสำเร็จรูปที่ผลิตจากบริษัท เช่น วัคซีนรวมคอตีบ-ไอกรน-บาดทะยัก สามารถฉีดในเข็มเดียวได้เลยค่ะ

การฉีดวัคซีนเป็นหนึ่งในสิ่งที่สำคัญที่สุดที่คุณพ่อคุณแม่สามารถทำเพื่อปกป้องสุขภาพของลูกน้อยได้ค่ะ  ดังนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญที่คุณพ่อคุณแม่ต้องพาลูกน้อยไปรับการฉีดวัคซีนครบตามกำหนดในแต่ละช่วงวัยค่ะ